در برخی از سخنرانی‌ها، هدف فقط انتقال اطلاعات نیست، بلکه سخنران می‌خواهد مخاطب را در مورد موضوع خاصی نیز متقاعد کند. سخنرانی‌های متقاعدکننده اهداف و انواع مختلفی دارند که هرکدام از آنها ویژگی‌های خودشان را دارند.  در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا با انواع سخنرانی متقاعدکننده و ویژگی‌های آنها نیز بپردازیم.

انواع سخنرانی متقاعدکننده و ویژگی‌های آنها

در ابتدا باید بگوییم که ۳ مدل سخنرانی متقاعدکننده وجود دارد، از جمله:

• سخنرانی متقاعدکننده‌ی حقیقت‌محور
• سخنرانی متقاعدکننده‌ی ارزش‌محور
• سخنرانی متقاعدکننده‌ی سیاست‌محور

سخنرانی متقاعدکننده‌ی حقیقت‌محور

در سخنرانی درباره‌ی حقایق و واقعیت‌ها (Questions of Fact) که به این معنا است که آیا چیزی حقیقت دارد، وجود دارد یا وجود ندارد؟  سخنران تلاش می‌کند که نشان دهد دیدگاه او درست است. مسائل مربوط به واقعیت یکی از موضوعات اصلی در سخنرانی‌های متقاعدکننده هستند و نشان می‌دهند آیا چیزی واقعیت دارد یا خیر. به‌طورکلی، در موضوعات مربوط به واقعیت (که به آن گزاره‌ی واقعیت (Proposition of Fact)  نیز می‌گویند. گفته می‌شود آیا چیزی واقعیت دارد، وجود دارد یا وجود ندارد. سخنرانی حقیقت‌محور با سخنرانی سیاست‌محور (Questions of Policy) که توضیح می‌دهد شرایط چگونه باید باشد و سخنرانی ارزش‌محور (Questions of Value که نشان می‌دهد چیزی خوب، بد، زیبا یا ارزشمند است) متفاوت است.

در سخنرانی متقاعدکننده، سخنران پاسخی برای پرسش و مسئله‌ی مطرح‌شده ارائه می‌دهد و می‌کوشد مخاطبان را متقاعد کند که پاسخ او درست است و آنها می‌توانند گفته‌های او را باور کنند. درواقع، سخنران می‌خواهد مخاطبان بپذیرند که دیدگاه او، حقیقتی مسلم و انکارناپذیر است. برای مثال بحث‌های تاریخی، موضوعات مطرح در زمان حال یا پیش‌بینی درباره‌ی آینده.

آماده‌سازی سخنرانی متقاعدکننده‌ی حقیقت‌محور

برای آماده‌سازی سخنرانی متقاعدکننده‌ی حقیقت محور، براساس موضوعات حقیقت‌محور باید به موارد زیر توجه نمایید:

فرضیه:

هنگام نگارش سخنرانی متقاعدکننده، در ابتدا به فرضیه‌ای درباره‌ی حقیقت موردنظر بپردازید که بیان می‌کند آیا چیزی حقیقت دارد (یعنی رخ داده یا رخ نداده است؛ وجود دارد یا وجود ندارد).

سازمان‌دهی و شواهد:

به‌طورکلی، شواهد را باید به‌ترتیب موضوعی ارائه و با دقت بررسی کرد. سخنران باید توجه کند که آیا امکان دارد که مشاهدات بیان‌شده واقعا رخ داده باشند. آیا منبع شواهد مطمئن است و آیا شاهدان در موقعیتی قرار داشته‌اند که بتوانند آنچه را که گزارش داده‌اند، به‌راستی مشاهده کنند؟

استدلال:

سخنران معمولا از استدلال استقرایی  (Inductive Reasoning) بهره می‌گیرد. در این گونه استدلال، سخنران ابتدا همه‌ی شواهد خود را ارائه می‌دهد و سپس براساس آن شواهد نتیجه‌گیری می‌کند و از مخاطبان می‌خواهد نتیجه‌گیری او را بپذیرند. سخنران با ارائه‌ی شواهدی قانع‌کننده در پشتیبانی از فرضیه‌ای که بیان کرده است، موضع خود را اثبات می‌کند.

اخلاق:

سخنران از دیدگاه اخلاقی مسئول است و باید شواهدی مطمئن و معتبر به مخاطبان ارائه دهد و هنگام گزینش شواهد از تعصب و سوگیری بپرهیزد.

سخنرانی متقاعدکننده‌ی ارزش‌محور

این مورد، تمرکز ما بر سخنرانی متقاعدکننده‌ی ارزش‌محور است. در این نوع سخنرانی، به این مسئله می‌پردازیم که آیا موضوعی در مقایسه با موضوع دیگر،  درست یا نادرست، اخلاقی یا غیراخلاقی، یا بهتر یا بدتر است. برای مثال، می‌توان از سخنرانی‌هایی یاد کرد که در آنها سخنران می‌کوشد مخاطبان را قانع کند که مثلا رانندگی با سرعتِ غیرمجاز نادرست است، پپسی بهتر از کوکاکولاست و …

آماده‌سازی سخنرانی متقاعدکننده‌ی ارزش‌محور

• برای آماده‌سازی این نوع سخنرانی باید کارهای زیر را انجام دهید:
• خواسته‌ها، اطلاعات و معیارهای خود را بیان کنید.
• شواهدی رو کنید که مخاطبان را به همان نتیجه‌ی موردنظر شما برساند.
• برای توجیه ادعاهای خود از حقایق بهره بگیرید.
• به احساسات و ارزش‌های مخاطبان توجه کنید.

سخنرانی متقاعدکننده‌ی سیاست‌محور

در سخنرانی‌های متقاعدکننده‌ای که در آنها به مسائل مربوط به سیاست و خط‌مشی می‌پردازیم، از وضعیت موجود جانبداری می‌کنیم یا با آن مخالفت می‌کنیم. در این سخنرانی‌ها، از دگرگونی وضعیت موجود یا شیوه‌ی انجام کارها پشتیبانی می‌کنیم. در فرضیه‌ی مطرح‌شده در این سخنرانی‌ها، یک «باید» یا دست‌کم «بایدی» ضمنی وجود دارد. سخنران می‌خواهد طرحِ پیشنهادی در سخنرانی به سیاست یا خط‌مشی تبدیل شود. موضوع‌های مربوط به سیاست با مسائل مربوط به حقایق (که توضیح می‌دهند آیا چیزی حقیقت دارد، وجود دارد یا وجود ندارد) و مسائل مربوط به ارزش (که توضیح می‌دهند آیا چیزی خوب، بد، زیبا یا ارزشمند است) متفاوت هستند. به شما پیشنهاد می‌کنیم که حتما دوره سخنرانی در مشهد را تهیه نمایید و به نکات آن با دقت عمل نمایید.

مزیت‌های مقایسه‌ای راهکارها

اگر مخاطبان پیش‌تر آگاه شده‌اند و پذیرفته‌اند که مسئله یا مشکلی وجود دارد، سخنران باید در وهله‌ی نخست، بر مقایسه‌ی مزیت‌های راهکار در مقایسه‌ با راهکارهای دیگر تمرکز کند. برای این منظور:

مسئله را به‌طور خلاصه بیان کنید:  تلاش نکنید مخاطبان را متقاعد کنید مسئله‌ای وجود دارد که باید برطرف شود. زیرا آنها پیش‌تر این موضوع را پذیرفته‌اند.

راهکارهای گوناگون را ارزیابی کنید:  درباره‌ی راهکارهای گوناگون بحث کنید و راهکاری بیابید که بیش از همه و از جنبه‌های گوناگون، مسئله‌ی موردنظر را حل می‌کند. راهکارها را با یکدیگر مقایسه کنید و بهترین راهکار را برگزینید و به مخاطبان پیشنهاد دهید.

درخواست پایانی خود را بیان کنید:  از مخاطبان بخواهید که راهکار شما را به‌عنوان سیاست و خط‌مشی خود بپذیرند و پیاده کنند.

کلام آخر

در پایان باید بگوییم که انواع سخنرانی متقاعدکننده و ویژگی‌های آنها را بررسی کردیم. اما نکته‌ای که وجود دارد این است که قبل از اجرا، چه پرسش‌هایی باید از خود بپرسید؟ هدف سخنران چیست؟ نکات اصلی کدام هستند؟ سخنران چگونه می‌تواند مخاطب را قانع کند که به موضوع سخنرانی اهمیت بدهد؟ و … با تهیه دوره سخنرانی در مشهد می‌توانید به یک سخنران حرفه‌ای تبدیل شوید.